ENGELLAND: Meer dan een festival, een gevoel dat nog lang naresoneert

Afgelopen zaterdag bleek Cinetol – het poppodium en eetcafé in De Pijp, Amsterdam – het perfecte decor voor een avond vol hiphop. Steven Engel, beter bekend als Engel, organiseerde hier zijn eigen festival: ENGELLAND. De line-up bestond uit artiesten die bij zijn label zijn getekend, aangevuld met bevriende acts. Zo verzorgde MC DRT niet alleen een freestylesessie, maar ook de hosting van de avond, terwijl DJ DNS achter de draaitafels stond om een showcase te geven.

Met een overvolle privéagenda op deze zaterdag — eerst een voetbalwedstrijd gecoacht, boodschappen gedaan en één van de kinderen naar hun moeder gebracht — wist ik tussendoor ook nog snel iets te koken voor mij en mijn oudste dochter. Daarna vertrokken we samen vanuit Amsterdam-Noord richting Cinetol in De Pijp. Omdat degene met wie ik oorspronkelijk naar het festival zou gaan had afgezegd, leek het me eigenlijk een geweldig idee om mijn oudste dochter mee te nemen naar haar eerste underground boombapfestival.

Eenmaal aangekomen werd al snel duidelijk dat dit een grote reünie ging worden: bij de entree alleen al kwam ik direct een hoop mensen uit de scene tegen die ik vroeger vaak tegen het lijf liep. Ook Just, een van de artiesten van de avond, kwam ik tegen. Na een kort moment van verbijstering — we bleken elkaar al ruim een jaar niet te hebben gezien — stelde ik hem aan mijn oudste dochter voor als één van de supersterren van de avond. Lachend zei hij dat hij dat dan maar weer moest zien waar te maken. Kort daarna liepen we naar buiten, op zoek naar de showcase van niemand minder dan DJ DNS. Omdat ik de andere zaal niet kon vinden, liep ik toevallig Engel zelf tegen het lijf. Na een korte groet, en nadat ik ook hem aan mijn dochter had voorgesteld, wees hij me de weg. De tweede zaal bleek buitenom het hoofdgebouw te liggen — iets wat juist bijdroeg aan die rauwe, underground vibe van de avond.

We kwamen precies op tijd binnen, want DJ DNS stond klaar om het festival af te trappen. De viervoudig Nederlands kampioen in DJ Battles liet meteen zien wat hij in huis heeft. Met zijn roots in hiphop, funk en soul voelt hij de underground boombap-vibe als geen ander. In zijn showcase bracht hij een indrukwekkende mix van draaien, scratchen en pure turntablism — een perfecte opening van de avond. Daarna nam MC DRT de microfoon over en kondigde, op zijn eigen karakteristieke manier, de volgende act aan: in de andere zaal stond het collectief ’T Gilde klaar om te beginnen.

Daar gingen we weer, opnieuw buitenom richting de hoofdzaal van Cinetol. Onderweg haalden we nog snel iets te drinken — want zonder biertje kan er natuurlijk geen fatsoenlijke recensie gemaakt worden. MC DRT was ook naar de andere zaal gekomen en kondigde de formatie aan bestaande uit Engel, Just, Surya en Robian. DJ Native ondersteunde de mannen met scratches en cuts tijdens de showcase.

Vooraf dacht ik dat deze set misschien beter aan het einde van de avond had gepast, maar de zaal stond al bomvol. Desondanks was het een sterke zet van Engel door te openen met deze formatie. Ze brachten live tracks van het album “Ambachtsliederen” uit 2020 ten gehore, waarbij de emcees om en om scherpe bars dropte. Alles zat erop en eraan, terwijl de mannen niet eens vaak samen op het podium staan. Af en toe werden ook delen van solotracks toegevoegd, wat het geheel dynamisch hield. Het publiek was meteen wakker en helemaal mee, en dat kon ook niet anders: de energie spatte werkelijk van het podium.

De volgende artiest die het podium betrad, was MiGA uit Almere. Onlangs bracht hij onder ENGELLAND het album “Pinky and the Brain” uit, in samenwerking met producer Dutch Heavyweight. Tijdens zijn show werden verschillende tracks van het goed ontvangen album live ten gehore gebracht. MiGA had zijn DJ, DJ RA, meegenomen, die de cuts verzorgde tijdens de set.

De show vond plaats in de roodgekleurde kleine zaal van Cinetol, waar ook een merchtafel stond. ‘Kleine zaal’ klinkt misschien bescheiden, maar stiekem was het een enorm toffe ruimte: cosy en bomvol bezoekers. Ik had MiGA al een aantal keer live gezien, maar deze show had iets magisch — naar mijn mening zijn beste optreden tot nu toe. Hij kreeg het publiek vrijwel meteen mee.

Voordat MiGA begon, leverde MC DRT samen met DJ RA een dope freestyle-set. DJ RA speelde hierbij alleen maar ille bangers van instrumentals, terwijl MC DRT moeiteloos scherpe, vloeiende rijms over van alles en nog wat dropte. Met scherpe lines afgewisseld met rauwe humor liet hij zien waarom we zulke shows van hem gewend zijn.

Tussen de shows door kwam ik nog enorm veel mensen uit de scene tegen. Zoals eerder in deze recensie genoemd, voelde de avond echt als een soort reünie. Legendarische dj’s, fotografen, emcees/rappers en diehard fans uit de Nederlandse underground hiphopscene liepen voorbij. Het mooiste was dat mijn dochter aandachtig alles volgde en meekreeg wat er tijdens zo’n avond allemaal gebeurt. Wat een topopvoeding van vader, hè? Ondertussen haalden we weer een cola en een biertje en waren we klaar voor de volgende artiest: een soloset van labelbaas Engel.

Laatstgenoemde nam, nadat hij door MC DRT — de host van de avond — werd aangekondigd, ruim de tijd om de bezoekers te bedanken. Naast vrienden, familie en genodigden was de avond volledig uitverkocht, en daar mag hij terecht trots op zijn. Het is indrukwekkend hoeveel albumreleases hij op zijn naam heeft staan, waaronder samenwerkingen met onder andere Paul de Munnik, Just en zijn voorgaande formatie BSE. Ook bracht hij twee albums uit met Daniël onder de noemer “Woonbootproducties”, en solo heeft hij een prachtig repertoire opgebouwd, waarvan hij tijdens de show royaal gebruik maakte.

Ik kan een hele lijst met tracknamen opnoemen, maar dan zou ik nog wel even bezig zijn met vermelden. Het belangrijkste is dat iedere track bekend was bij het publiek; fans zongen fanatiek bars en refreinen mee. Van pure klassiekers tot aan nieuwe tracks van zijn laatste twee albums “Liedjes in Mineur” en “Liedjes op Vinyl”. Met een volle bak energie en mooie toevoegingen van vriend en collega Just, DJ Native, Wouter Hakhoff op trompet en Jawek Kamstra op gitaar, vloog de show voorbij. Het was duidelijk dat zijn ervaring op het podium en de delivery, flow en energie die hij daar bracht, niet zomaar is ontstaan. Dit is een geoliede machine — en dat was zichtbaar in elke seconde van zijn optreden.

Met een nog altijd volgepakte Cinetol en een geweldige sfeer gingen we richting het blok waarin ’T Gilde-leden Surya en Robian hun aandeel leverden — zowel met gezamenlijke als solotracks. Surya, die in 2009 furore maakte met zijn album “Suryalisme”, brengt zijn nieuwe project “Drijfzand” uit, in samenwerking met producer Dopaganda. Rondom Robian is het de laatste tijd wat stiller geweest, maar dat past ook wel bij zijn bijnaam ‘Rups’ — en dat weet hij zelf maar al te goed. Dit blok zou oorspronkelijk plaatsvinden in de kleinere zaal, maar Engel besloot om deze set te verplaatsen naar de grote zaal.

Surya wist met zijn spitsvondige flow en eigenzinnige stijl het publiek voortdurend te prikkelen. De oud-battle-emcee bracht tracks met visie, doordrenkt van levenservaring. Robian vulde dat perfect aan met zijn meer poëtische manier van rappen en rijmen, evenals zijn backings op de nieuwe nummers. Alhoewel een groot deel van die tracks al jaren op de plank lag, zorgde de aanmoediging van Engel er uiteindelijk voor dat Surya ze nu eindelijk heeft uitgebracht. Doordat deze tracks al een tijd op de plank hadden gelegen en de heren ze vaker live hadden gespeeld, liep alles als een goed geoliede machine. Ze vullen elkaar perfect aan — en dat merkte het publiek meteen.

Wat ik bijna vergeet te benoemen, is dat tussen de showblokken door zowel DJ RA als DJ Native het publiek voorzagen van dope hiphoptracks ‘on the wheels of steel’. Logischerwijs wilde het publiek af en toe ook even een frisse neus halen buiten, want met een volgepakte zaal werd het binnen aardig warm. Iedereen zocht elkaar even op om bij te praten — de sfeer was gemoedelijk en relaxed.

In de centrale hal stond bovendien een merchtafel, waar een mooie selectie aan releases te vinden was: Engel-vinyls, platen van Engel & Just, het nieuwe album van MiGA op vinyl en de kersverse CD van Surya en Dopaganda.

Het einde van de avond naderde, maar niemand dacht eraan om naar huis te gaan — want een showcase van Just mocht natuurlijk niet ontbreken. Hoewel hij eerder op de avond al meerdere keren op het podium had gestaan voor bijdragen, lag de focus nu volledig op hem.

Iedereen die Just volgt of kent, weet dat hij al een tijd werkt aan een soloalbum. Net als velen heeft ook hij te maken gehad met tegenslagen in het leven, en die onderwerpen verwerkt hij in zijn muziek. Juist dat menselijke aspect grijpt je direct bij de keel; het gevoel dat hij in zijn tracks legt, is puur en oprecht.

Tijdens deze set verzorgde DJ Native opnieuw de cuts, terwijl Just — net als zijn collega’s — moeiteloos oudere en nieuwe tracks afwisselde en het publiek volledig in zijn greep hield. Er volgde echter ook een aangrijpend moment: een track over het verlies van een dierbare. De emotie was voelbaar, en de druk om het goed over te brengen — gecombineerd met het feit dat het een gloednieuwe track was — maakte het extra zwaar. Tweemaal kwam hij niet verder dan de eerste paar bars, maar na aanmoedigingen vanuit het publiek zette hij dapper door en waagde een derde poging. Met succes: het publiek barstte in luid gejuich uit. Wat een kippenvelmoment was dat.

Omdat ik Just goed ken en weet wat druk met hem kan doen, maakte dit me oprecht trots. Ik geef eerlijk toe: ik heb zelf ook keihard staan schreeuwen. En alsof dat nog niet genoeg was, gooide hij er daarna ook nog een nieuwe track uit — op een next gen beat. Ik wist niet wat ik meemaakte. Ik keek naar MiGA, Marco Martens, MC DRT en DJ RA, die naast me stonden, en we dachten allemaal hetzelfde: damn, wat is dit hard. Dit belooft een ontzettend dope album te worden.

Dit was een avond voor in de boeken. De laatste tijd heb ik zelden een avond meegemaakt waar echt alles klopte — waar de sfeer zo goed was, de mensen zo gezellig, en de vibe perfect. Misschien voelde het voor mij extra speciaal omdat het als een reünie aanvoelde, maar dat was het niet alleen. Deze avond zat van begin tot eind gewoon uitstekend in elkaar: de line-up, de energie, de locatie — alles paste als een gegoten jas.

Een tweede editie? Die sla ik zeker niet over. Als mijn drukke privéagenda het toelaat natuurlijk… al vermoed ik dat ik daar na dit enorme succes sowieso wel een gaatje voor ga vrijmaken.

En de hiphopopvoeding van mijn dochter? Absoluut geslaagd! Ze heeft zich enorm vermaakt en haar ogen uitgekeken. Al moet ik de volgende keer misschien wat minder kletsen met al die oude hiphopheads. Als klapper op de vuurpijl liep ze naar buiten met “Souvenirs”, het album van Engel & Just, onder haar arm. En als dat gebeurt, weet je: het was een avond om niet te vergeten.

Geschreven door Murstratus voor POKOE Hiphop Magazine, foto’s door Karlijn van ShootingLine