Het album “Veertig” is inmiddels een feit. Tegelijkertijd kenmerkt dit ook de volhardendheid en drive van Engel om al lange tijd actief te zijn in de scene en het plezier in hetgeen wat hij doet vast te houden. Wij van POKOE vonden het daarom tijd om hem even aan de tand te voelen en hem aan een vragenvuur te onderwerpen.
Allereerst van harte gefeliciteerd met de geboorte van het album โVeertigโ. Had je van tevoren kunnen denken dat je op je veertigste nog steeds actief zou zijn met het schrijven en het uitbrengen van een album?
Thanks! Toen ik begon als tiener was veertig sowieso een abstract begrip. Maar ik heb nooit gedacht dat ik er ooit mee zou stoppen.
In 2002 bracht je je allereerste album uit onder het duo BSE genaamd โBSE Is Nu Verkrijgbaarโ en in 2003 volgde het album โHet Virus Verspreidtโ. Weer een jaar later verscheen jouw allereerste solo-album genaamd โCurriculum Vitaeโ. Hoe kijk je anno 2023 terug naar deze beginjaren?
Het was vooral heel leerzaam. Studioโs huren, eerste release parties organiseren, CDโs dupliceren, tracks maken enzovoort. Alles was nieuw voor mij dus ik moest soms zelf een beetje het wiel uitvinden. Op het eerste album staat een track met Jiggy Djรฉ en ik kan me die sessie nog goed herinneren. Hij was al een stuk verder en dat waren wel belangrijke momenten voor mij.
Na jouw eerste solo album โCurriculum Vitaeโ heb je nog twee albums gemaakt met gitarist Daniรซl Baay. En vervolgens volgde maar liefst nog vier solo albums tot je met Just aan de slag ging. Waar heb je al die jaren de drive om te blijven leveren en te blijven ontwikkelen vandaan gehaald?
In Hoorn was er niet per se een grote Hiphop scene, maar er waren genoeg mensen die je wel wilde helpen. Je moest alleen zelf de drijvende kracht zijn. Daar is mijn werkethiek ontstaan.
De albums met Daniรซl (2005 & 2007) vond ik heel tof om te maken, want hij is een goede muzikant die veel instrumenten kan bespelen. Samen konden we echt een stijltje ontwikkelen. In die tijd had ik voor het eerst het idee dat er luisteraars waren. Die werden vooral bereikt via sites als NLhiphop en Hiphopnet. Toen ik gestopt was met Daan ben ik aan het album “Engelland” begonnen, dat qua sound weer een stuk meer Hiphop was. Voelde ook wel als een nieuw hoofdstuk en dat geeft dan ook weer nieuwe energie.
We gaan zo over naar vragen omtrent je zojuist uitgekomen album โVeertigโ. Als mensen jou inmiddels niet kennen hebben zij naar onze mening onder een steen geleefd, want je hebt een hoop mooie releases gebracht. Zo ook albums met Just en ook het album โOoitโ met Paul de Munnik. Vind je het stiekem ook gewoon niet erg leuk om met een mede artiest een release uit te brengen?
100%! Ik vind het zelfs lastig om iets een โsoloplaatโ te noemen, omdat ik altijd veel samenwerk. Op de nieuwe plaat werk ik met zoโn vijfentwintig mensen samen. Tikje bizar misschienโฆ.
In de loop der tijd lijkt er wel een evolutie in jouw muziek te zijn gekomen. We horen nu meer een muzikalere versie van Engel terug dan in de beginjaren. Waar je naar onze mening meer boombap rap leverde. Kan dit kloppen?
Ja klopt. Met โt Gilde (Surya, Robian, Just, Engel) zit ik nog wel graag in die Boombap hoek, maar solo doe ik vooral dingen waar ik vind dat mijn kracht zit. En dat is over het algemeen niet een harde brack & boast verse op een Boombap beat. Misschien vinden sommige mensen dat wel jammer, maar gelukkig kunnen ze vaak een melancholische Engel ook wel waarderen.
Vertel eens iets over je nieuwe plaat โVeertigโ. Waarom zouden mensen deze gegarandeerd moeten luisteren? En wie is er verantwoordelijk voor de producties. We zien ook een hoop muzikanten op de producties staan. Voelt dit ook als een completer album aan?
Op “Veertig” komt veel van mijn muziek samen. Zo staat er een possetrack op, een serieuze track met Paul de Munnik, een samenwerking met een Amerikaanse rapper, tracks met Just enzovoort. Veel dingen die je op vorige albums ook tegenkwam, maar dan hopelijk weer een stukje beter!
De meeste producties komen van Brenx, maar ik probeer de laatste jaren een hybride sound te ontwikkelen. Dan zijn bijvoorbeeld de drums en samples de basis en daar bouw ik dan met andere muzikanten op voort. Soms herkent Brenx zijn eigen productie niet meer, omdat er opeens gitaar, piano en trompet op staat. Die werkwijze (en sound) vind ik erg tof dus daar ben ik voorlopig nog niet klaar mee.
Zou je ons even in het kort mee kunnen nemen hoe het album tot stand is gekomen? Neem ons even mee in het proces van het schrijven, produceren en rondmaken van het album.
Tijdens het releasen van “Ooit” (2022) heb ik dit album geschreven. Normaal ga ik na het schrijven van een album even โuitโ en dan schrijf ik maanden niks meer. Nu ben ik na “Ooit” doorgegaan. Ik schrijf sinds een paar jaar eigenlijk alles tijdens het lopen. Dan gaat er een beat aan op mโn koptelefoon en een uur later heb je misschien vier zinnen. Omdat ik de volgende dag weer ga lopen, hoeft het niet meteen af te zijn. Voor mij werkt deze manier heel goed. Dan kan ik thuis mijn tijd besteden aan andere zaken rond een album. Bijvoorbeeld het opzetten van een tour of videoโs editen. Er is altijd wel iets te doen naast het schrijven/rappen!
Er staan weer een hoop dope gastbijdragen op de plaat. Namen als YD de Herder, MiGA, Just, MC DRT, Paul de Munnik, jouw formatie โT Gilde, Surya en niemand minder dan Masta Ace komen voorbij. Maar ook de track โKleine Jongen 2โ met RBDjan en Extince. Op รฉรฉn of andere manier zagen we die match niet aankomen. Waarom heb je voor deze twee heren gekozen?
Op het eerste deel stonden bijdragen van Def P, Diggy Dex en Jiggy Djรฉ. Dus een grondlegger en twee mensen die wat meer van mijn generatie zijn. Voor het tweede deel leek het mij tof om de andere Nederlandstalige grondlegger op de track te hebben, namelijk Extince, en weer iemand van mijn generatie. Dat mensen het niet zagen aankomen vind ik zelf heel mooi. Ik vind RBDjan heel dope dus ben best wel trots dat ze beide op de plaat staan.
De track is ook verschenen op een gelimiteerde cassette. Een zogenaamde cassingle. Een hele dope collectors item. Wij weten dat onze POKOE opperbaas ook een fanatieke verzamelaar is en hem heeft gescoord. Maar vind je het zelf ook gewoon stiekem niet heel erg tof om hem zelf ook in handen te hebben?
Ja tuurlijk! Maar ik deed het ook vooral voor de video die erbij zit. Daar loop ik door de gangen van mijn middelbare school met een boombox. Ik ben echt opgegroeid met cassettebandjes dus het was vooral een nostalgische keuze. De periode dat ik veel bandjes luisterde heeft mij echt gevormd tot wie ik nu ben als rapper. Dat komt ook terug op een track als “De Fundering”.
We zagen tevens ook een gastbijdrage van โT Gilde voorbijkomen. Dit is een formatie bestaande uit Robian, Just, Surya en jijzelf. In 2020 verscheen het album โAmbachtsliederenโ. Mogen wij nu โVeertigโ is uitgebracht stiekem dromen van een tweede release van de formatie?
Ehmโฆ Dit kan ik niet met zekerheid zeggen. Het is met vier mensen nog best lastig om een album te maken. Maar zo nu en dan maken we samen een track. Maar heeft op dit moment geen prioriteit. Ooit zou ik nog wel een tour willen organiseren met โt Gilde maar dat is nog even toekomstmuziek.
De โVeertigโ tour is onlangs van start gegaan. Kijk en keek je er weer naar uit om na de Corona pandemie on stage te mogen staan?
Ik kijk er al maanden naar uit! De “Alles Nog Open” tour van 2020 is toen na drie optredens afgelast dus dat was wel even zuur. Maar ik heb een mooie tour op poten kunnen zetten, waar ik ook erg trots op ben. Een tourtje organiseren is best wel veel werk voor een artiest als ik. Ik heb natuurlijk verder geen hits dus je moet soms zalen echt overhalen om jou te boeken. En wanneer je geboekt bent wil je ook dat het lekker druk wordt want anders ben je de volgende keer misschien niet meer welkom. Daarom probeer ik voor elk optreden veel promotie te maken. Sorry voor de spam!
MiGA joint jou tijdens een aantal shows als support act. Kun je iets meer over de beste kerel vertellen? Waarom is hij de perfecte opwarmer tijdens de โVeertigโ tour voordat jij on stage mag knallen?
Ik kende MiGA vooral als producer, maar de laatste jaren zag ik hem steeds vaker als rapper opduiken. Toen ik hem bij een instore van McGyver live zag was ik onder de indruk van het gemak waarmee hij speelt. Ik wilde al een tijdje een extra artiest bij Engelland die iets productiever was dan Just en Surya. Ik denk dat hij er goed bij past en het is leuk om hem op deze manier aan mijn achterban voor te stellen.
Met ENGELLAND ben je inmiddels een mooi label aan het creรซren. Onder andere Surya, Just en MiGA zijn er nu ook getekend. Toch verbaast het ons dat je nooit bent getekend bij bijvoorbeeld Noahโs Ark van Jiggy Djรฉ. Hoe kijk jij hiernaar?
Zelf heb ik nooit echt het gevoel gehad dat dat een logische keuze zou zijn. Maar misschien komt dat ook omdat ik altijd een beetje opkeek naar Jiggy en zijn Amersfoortse crew. Ik heb de oprichting van Noahโs Ark best van dichtbij mogen aanschouwen omdat we toen dezelfde opleiding deden.
Ik heb de plaat “Ooit” met Paul de Munnik in samenwerking met Agents After All uitgebracht. Dat was de eerste keer dat ik een aantal dingen uit handen heb gegeven. Omdat ik vrijwel altijd alles zelf heb uitgevogeld was het goed om eens te kijken hoe een professionele partij sommige dingen aanpakt. De verschillen waren uiteindelijk niet zo groot dus dat gaf mij ook wel weer vertrouwen richting dit album.
Wat wil je de komende jaren bereiken met jouw label ENGELLAND? En kunnen we na het album โVeertigโ nog meer materiaal van jouzelf verwachten? Ga je door tot โVijftig”?
Voor mijzelf heb ik vaak een duidelijker beeld dan voor Engelland. Ik ben op dit moment de โhoofdartiestโ, maar zou het wel heel tof vinden als MiGA mij voorbij schiet en dat we met hem weer nieuwe dingen gaan doen die ik zelf niet heb gedaan. En qua Engel. Ja ik ben natuuuuurlijk wel weer met een project bezig. Maar dat staat nog een beetje in de kinderschoenen. Eerst “Veertig” releasen!
Op de possetrack โDe Funderingโ staan een aantal roffe MCโs. Toch heb je door middel van het gebruiken van cuts in de track een nostalgisch hiphop geluid kunnen brengen, maar houdt eenieder, ook jij, de track toch dicht bij zichzelf en klein. Wellicht ook tegen de verwachting in. Wat is volgens jou de kracht van deze track?
Ik heb van deze possetrack echt een nummer proberen te maken in plaats van een zestal rappers die 8 bars spitten zonder enige samenhang. De beat is ook weer aangevuld met trompet, piano en gitaar waardoor we ook qua dynamiek veel meer konden. Dat het wat โroffereโ MCโs zijn vond ik zelf een heel goed idee haha. Juist naast een Paul de Munnik en Extince vond ik dat een mooie afwisseling. De sample van Xzibit had ik al een tijdje liggen dus was blij dat ik deze eindelijk kon gebruiken.
De track โHalverwegeโ gaat eigenlijk twee kanten op. Het gevoel hebben dat je halverwege het leven bent, maar enerzijds nog graag de tijd volledig zou willen benutten om nog zoveel mogelijk te doen, maar anderzijds is het ook wel weer goed zo en heb je naar eigen zeggen genoeg bereikt. Is dit zoโn duivel en engel op je schouder situatie? Zou je toch stiekem niet voor het eerste gaan en wat heeft je getriggerd om over dit onderwerp te schrijven?
Dat ik misschien op de helft van mijn leven zit vind ik best wel een heftige gedachte. Op deze track maak ik de balans op. Wat ging erg goed, wat kon er beter. Het is ook het enige bandliedje op het album en in de coupletten roep ik een beetje mijn innerlijke Diggy Dex op haha. Doordat ik een tikje uit mijn comfortzone ga heb ik ook wel erg lang getwijfeld over dit nummer, maar ik ben blij dat ie uiteindelijk de plaat heeft gehaald.
Begrijpen wij het goed? โIk Wil Er Niet In Meeโ is een echte zuip je problemen weg anthem? Je hebt het over de hij vorm, maar toevalligerwijs betreft het ook een West-Fries. Uiteindelijk buigt de track om naar de ik vorm. Heb je hier nog in het dagelijkse leven mee te maken en wat heeft het je doen denken om hierover te schrijven? We mogen denk ik best benadrukken dat het tegenwoordig een best veel voorkomend probleem is in onze samenleving.
Drank was altijd heel normaal in mijn omgeving. Denk dat ik rond 14 jaar wel de eerste biertjes dronk en dat werd rond 16/17 al een stuk meer. Ik had een leuke vriendengroep en drinken was een belangrijk onderdeel van het samenzijn.
Tegenwoordig ben ik vooral heel blij dat ik doordeweeks geen behoefte heb om te drinken. Mijn probleem is alleen dat wanneer ik drink, dan drink ik stevig. Dat ik na al die jaren eigenlijk nog steeds geen maat kan houden vind ik erg kwalijk. Daardoor ben ik daar wat meer over gaan denken en lezen. Dat ik op dit gebied misschien een probleem heb, vond ik sowieso een โmooiโ uitgangspunt voor een nummer. Alles voor de kunst!
โVroegerโ zou alles beter moeten zijn geweest. We weten uiteraard allemaal dat die vlieger niet altijd opgaat. Toch ben ik benieuwd hoe je op het idee bent gekomen om de andere kant van de medaille op te laten lichten. Zou je hier iets over kunnen vertellen?
Zeiken vanaf de zijlijn is gewoon heel erg makkelijk. Vroeger zeiden ze waarschijnlijk ook dat vroeger alles beter was. Dat is een beetje het idee. Vond ik wel grappig. Ik ben niet vies van wat nostalgie, maar het is zo makkelijk om altijd maar negatief te zijn.
We hebben inmiddels een greep uit de tracks van het album ter sprake gebracht. Toch ben ik benieuwd naar het verhaal achter de track โVerbinding Verbrokenโ met Paul de Munnik. Het betreft een zwaarbeladen onderwerp. Het is niet niets dat iemand overlijdt en vervolgens nooit meer te zien krijgt. Wat heeft je deze track doen laten schrijven? Wat is het verhaal erachter?
Mijn moeder belde met een oude vriendin die vertelde dat ze op het punt stond om euthanasie te plegen. Dat gesprek was dus het laatste gesprek wat deze vrouw zou houden. Toen mijn moeder dat aan mij vertelde, heb ik het proberen te vertalen naar een track. De conclusie van de track is eigenlijk dat je beter nu je gevoelens kunt uitspreken voor het te laat is. Dat heb ik vaker proberen te vertellen in een nummer, maar deze situatie vond ik wel heel bijzonder en bizar.
Het lijkt wellicht een wat zwaarder beladen album dan alle voorgaande Engel albums, maar ik denk dat je nu op het punt staat dat je weet waar je gelukkig mee bent, dat hetgeen wat je hebt meegemaakt je heeft gevormd en vooral een oprecht en zeker mens heeft gemaakt. Dat je je het meest bewust bent van het leven dan ooit tevoren? Zie je dat ook zo?
Ik weet eerlijk gezegd niet of het een zwaarder album is dan de voorgaande albums. Maar ik geloof je direct als jij dat zo voelt. Ik twijfel eerlijk gezegd meer dan ooit, maar dat hoort ook een beetje bij “Veertig” zijn denk ik. Hopelijk heb ik nog flink wat jaartjes om het allemaal uit te zoeken.
Als laatste vraag zijn we eigenlijk benieuwd of je zelf nog iets kwijt wilt over het album of de tour?
Ik ben heel trots op de plaat en de tour. Dus mocht je een mogelijkheid zien, zou ik zeker even langskomen bij een optreden. Engel ft. Just & DJ Native!
TOUR DATA:
13-05: Hedon, Zwolle
19-05: Simplon, Groningen
20-05: Bouckenborgh, Antwerpen
21-05: โt Paard, Den Haag
26-05: So What, Gouda
27-05: Toos, Beverwijk
02-06: Festival Onderstroom, Harderwijk
03-06: Kaffee โt Hof, Middelburg
09-06: Cinetol, Amsterdam
10-06: Hoornse Stadsfeesten, Hoorn
Een fysiek exemplaar van het album “Veertig” op vinyl is op dit moment verkrijgbaar in de winkels van Concerto in Amsterdam en Uptown Records Hoorn en uiteraard ook online in de webshop van ENGELLAND. Tevens is het album op de website ook verkrijgbaar op CD en de “Kleine Jongen 2” cassette kun je daar ook aanschaffen. Klik hieronder op de foto om de webshop te gaan.
